زندگی نامه استاد گرانمایه محمدرضا صیاد

زندگی نامه استاد گرانمایه محمدرضا صیاد


من محمدرضا صیاد ، در روز سه شنبه 2 آذر 1327 مطابق با 21 محرم 1368 و مطابق 23 نوامبر 1948 در تهران چشم به جهان گشودم. پدرم ، نورالله صیاد ، گروهبان ارتش بود و سواد در حد خواندن و نوشتن داشت. مادرم ، محترم صالح ، خانه دار بود و سواد نداشت. پدرم به علت اشتغال در ارتش ، محل خدمتش از این شهر به شهر دیگر تغییر میکرد. از این رو تحصیلات دوره ابتدایی و متوسطه را در شهرهای اهواز ، کرمان ، تهران و شیراز خواندم. سرانجام در ماه خرداد 1347 به دریافت دیپلم متوسطه در رشته ریاضی از دبیرستان دولتی حاج قوام شیراز نایل شدم. جالب ترین رویداد دوران دانش آموزی من این است که در مهر 1339 برای خواندن کلاس ششم ابتدایی وارد دبستان دولتی مشکان طبسی تهران شدم اما طولی نکشید که به این فکر افتادم که نقاشی بزرگ بشوم! از این رو به درس و مشق بی علاقه گی نشان دادم و در عوض روز و شب و وقت و بی وقت به کشیدن تابوهای نقاشی و سیاه قلم پرداختم. البته قریب یک سال بعد بهای سنگینی از بابت همین بلند پروازی پرداختم و آن این بود که در ماه خرداد 1340 در درس ریاضی تجدید ، و متعاقب آن در ماه شهریور همان سال ، متاسفانه رفوزه شدم!.

در اوایل ماه مهر 1347 برای انجام خدمت مقدس سربازی به طور داوطلبانه خودم را به حوزه ی نظام وظیفه تهران معرفی کردم. در تاریخ 17 مهر 1347 برای طی دوره آموزشی به واحد سپاه دانش مستقر در لشگر 2 تبریز اعزام شدم. دوره آموزشی من تا پایان همین سال به طول انجامید و سرانجام به درجه گروهبان یکمی نایل شدم در اوایل ماه فروردین 1348 برای انجام هجده ماه بقیه خدمتم ، به شهر آستارا در استان گیلان اعزام شدم و این مدت از خدمتم را در دبستان روستای باش محله در بخش لوندویل شهر آستارا به تربیت و تعلیم نوباوگان روستایی همت گماشتم. در تاریخ 17 مهر 1349 خدمت سربازی را به انجام رساندم و به تهران برگشتم.

مدتی بعد تصمیم گرفتم که خودم را برای ورود به دانشگاه آماده کنم. در اوایل تابستان 1350 در کنکور سراسری دانشگاهها شرکت کردم و در رشته ریاضی ( محض ) دانشکده علوم دانشگاه تهران پذیرفته شدم. از اوایل مهر 1350 تحصیلاتم را در این رشته و در دانشگاه آغاز کردم. در تابستان سال 1351 به روشهای محاسبه عددی برای محاسبه تقویم علاقمند شدم. طولی نکشید که از طریق پژوهش در این زمینه ، با روش ذبیح الله بهروز (1270-1350) کاملا" آشنا شدم. متعاقب آن بلافاصله تصمیم گرفتم که بر پایه همین روش ، اولین حسابگر تقویم ( ماشین حساب تقویم ) را در ایران اختراع کنم. از این رو تقریبا" به مدت نه ماه ( پنج ماه برای مدل سازی ریاضی و چهار ماه برای طراحی مدارهای آن ) به این کار پرداختم و سرانجام در زمستان این سال موفق به اختراع حسابگر تقویم مدل 1351-7 شدم. روش کار با این حسابگر تقویم را طی سخنرانی کوتاهی تحت عنوان " شرح ماشین حساب تقویم " به اطلاع شرکت کنندگان در چهارمین کنفرانس ریاضی کشور (دانشگاه تهران 8-11 فورودین 1352) رساندم. این اولین سخنرانی علمی من در جمع ریاضی دانان ایران و جهان بود.

درس نجوم 2 را در نیمسال اول سال تحصیلی 1352-1353 گذراندم. در تابستان 1353 حسابگر تقویم مدل 1353-7 را اختراع کردم که در مقایسه با حسابگر تقویم مدل قبلی ، دارای امکانات و توانایی های محاسباتی بیشتری بود. بعد از کشف رصدخانه ی مراغه توسط باستان شناسان ایرانی ، به مناسبت بررسی علل عقب افتادگی ، چاره جویی در جهت پیشرفت و تصمیم گیری در باره آینده ی دانش ستاره شناسی در ایران ، و احیاء و بازسازی مجموعه رصدخانه مراغه و چگونگی اجرای این امر مهم از لحاظ حفظ این میراث علمی و فرهنگی ارزشمند ، نخستین سمینار ستاره شناسی ایران (15-19 آبان 1353) در دانشگاه تبریز ( آذرابادگان سابق) برگزار شد. من در 18 آبان 1353 در این سمینار ، تحت عنوان " چند تقویم ایرانی " سخنرانی کردم. این اولین سخنرانی علمی من در جمع ستاره شناسان ایرانی بود.

در تابستان 1354 حسابگر تقویم مدل 1354-7 را اختراع کردم که در مقایسه با مدلهای قبلی به مراتب کاملتر بود. در پاییز 1354 بر پایه ی روش بهروز ، جدولی برای محاسبات تقویم هجری شمسی ابداع کردم و نتیجه کارم را در مقاله ای تحت عنوان " جدول صلیبی تقویم خورشیدی در تعدیل جلالی " ارائه کردم که در بولتن علمی انجمن ملی ستاره شناسی ایران ، دفتر همکاریهای علمی و پژوهشی وزارت علوم و آموزش عالی به چاپ رسید. این اولین مقاله من در یک نشریه علمی بود. درس نجوم 1 را در نیمسال اول سال تحصیلی 1354-1355 گذراندم. در 3 مهر 1355 با عنوان آموزشگر داده ورزی در گروه ریاضی و علوم رایانه دانشکده علوم به استخدام دانشگاه تهران درآمدم. این رویداد شیرین ترین رویداد زندگی من است.

در 1 آبان 1355 به دریافت دانشنامه دوره کارشناسی ریاضی ( رایانه ) از دانشگاه تهران نایل آمدم. از بدو تاسیس مرکز تقویم دانشگاه تهران در اردیبهشت 1356 همکاری خود را بااین مرکز شروع کردم. از بدو شروع طرح پژوهشی " بررسی تقویم شمسی وقمری " با استفاده از اعتبارت شورای پژوهشهای علمی دانشگاه تهران در ماه مهر 1356 ، همکاری خود را با این طرح آغاز کردم.

بعد از چهار سال خدمتگزاری علمی در دانشگاه تهران در تاریخ 1 مهر 1359 بر اساس ماده 64 قانون استخدام کشوری ، از خدمت در دانشگاه تهران استعفاء کردم. از این تاریخ به بعد بیشتر وقتم را در منزل به انجام کارهای پژوهشی و نگارش مقالات در زمینه های تقویم ، علوم رایانه و تاریخ ریاضیات و نجوم صرف کردم و در کنار این کارها ، به عنوان پژوهشگر آزاد در طرح یاد شده و همچنین از شهریور 1360 در طرح پژوهشی " استفاده از انرژی تشعشعی خورشید و باد در روستاهای ایران " با موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران نیز همکاری داشتم.

تنها برادر از خود بزرگترم ، نورمحمد صیاد (1325-1360) که افسر ارتش بود ، در 30 شهریور 1360 در حوالی روستای دهلاویه ( بین سوسنگرد و بستان) در نبرد با متجاوزین عراقی و در راه دفاع از سرزمین عزیزمان ایران به شهادت رسید. هر چند مرگ حماسه آفرین او برای خانواده ما افتخار و سربلندی جاودانه را به ارمغان آورد ، اما در هر حال ، از دست دادن او ، تلخ ترین حادثه زندگی من است.

همکاری من در طرح پژوهشی " بررسی تقویم شمسی و قمری " تا 30 آبان 1360 و در طرح پژوهشی " استفاده از انرژی تشعشعی خورشید و باد در روستاهای ایران " تا 23 آذر 1360 ادامه داشت. در مهر 1361 به عنوان کارشناس در بخش تحقیقات فیزیک خورشیدی و ستاره شناسی موسسه ژئوفیزیک ، به استخدام مجدد درآمدم. در 28 تیر 1365 با شیفته بدری نوده ، ازدواج کردم. او خانه دار است و دیپلم متوسطه دارد. ثمره این ازدواج ، سه فرزند به نامهای زروان ، یزدان و فریناز است که هر سه دانش آموز هستند.

در طی مدت خدمتگزاری علمی در بخش تحقیقات فیزیک خورشیدی و ستاره شناسی موسسه ژئوفیزیک تا تاریخ 9 دی 1372 ، در زمینه های تقویم ، اوقات شرعی ، زاویه انحراف قبله ، رویت هلال ماه ، نجوم محاسباتی ، و علوم رایانه به پژوهش پرداختم و برنامه های رایانه ای فراوانی را در این زمینه برای مرکز تقویم موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران نوشتم و خدمات رایانه ای لازم را نیز ارائه کردم. در 10 دی 1372 بنا به درخواست خودم از این بخش ، به بخش تحقیقات زمین لرزه شناسی موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران منتقل شدم و به عنوان کارشناس ، خدمتگزاری خود را در این بخش آغاز کردم. لازم به ذکر است که از تاریخ انتقال به بخش تحقیقات زمین لرزه شناسی تا 15 آبان 1375 ، فقط در حد ارائه خدمات رایانه ای در زمینه اوقات شرعی با مرکز تقویم موسسه ژئوفیزیک همکاری کردم.

در اوایل سال 1373 ، من ، مهندس باقری و مهندس حسن طارمی راد ، بر اساس قراردادی که بین بنیاد دایرة المعارف اسلامی و مرکز پژوهشهای بنیادی معاونت پژوهشی و آموزش وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی منعقد شده بود، به عنوان مجریان علمی " طرح سراسری رویت هلال ماههای قمری برای ایران " انتخاب شدیم و بلافاصله کار خود را آغاز کردیم. از بدو اجرای این طرح ، سید محسن قاضی میر سعید ، رکورد دار برجسته و کارآزموده رویت هلال ماه در جهان ، بطور داوطلبانه و با شرکت منظم در برنامه های رصدی رویت هلال ماه ، مجریان علمی طرح یاد شده را در رسیدن به اهداف طرح ، یاری داد. بعد از طی مدت چهار سال ، سرانجام در اواخر سال 1376 ، طرح یاد شده را با موفقیت به انجام رساندیم. این طرح در تاریخ 21 آذر 1377 در " سومین دوره معرفی پژوهش فرهنگی برگزیده سال " از سوی معاونت پژوهشی و آموزشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ، به عنوان پژوهش فرهنگی برگزیده سال انتخاب شد.

در 28 تیر 1377 ، من ، سید محسن قاضی میر سعید و محمد زاهد آرام ، به عنوان اعضای هیات موسس ، " گروه غیر حرفه ای رویت هلال ماههای قمری جوان در ایران " را تاسیس کردیم. از این تاریخ تا زمان حاضر ، همچون پرنده ای سبکبال و سبکبار ، در آسمان نجوم غیر حرفه ای ایران در حال پروازم. در طی این مدت تحول بسیار عظیمی در طرز تفکر و عملکرد علمی من در جهت پیشبرد و ترویج دانش نجوم غیر حرفه ای در کشور عزیزمان ایران به وجود آمد که همیشه از آن به عنوان دوران شکوفایی و طلایی زندگی علمیم یاد میکنم.

خدمات علمی و فرهنگی

بخشی از خدمات علمی و فرهنگی من به شرح زیر است :

- کتاب

1) تطبیق تقاویم ( با دکتر محمد قلی جوانشیر خویی و دکتر ایرج ملک پور) ، موسسه انتشارات و چاپ دانشگاه تهران ، شماره 1822 ، تهران ، 1360 ، 332 صفحه

2) تقویم تطبیقی 10 ساله ( با دکتر ایرج ملک پور ) ، چاپ و انتشارات اقبال ، تهران ، 1363 ، 65 صفحه

3) رویت هلال ماه طی سالهای 1418- 1415 هجری قمری ، گزارش جامع طرح سراسری رویت هلال ماههای قمری برای ایران ( با مهندس محمد باقری و مهندس حسن طارمی راد ) ، مرکز پژوهشهای بنیادی معاونت پژوهشی و آموزشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ، دفتر نشر بلاغ ( خانه کودک ) ، تهران ، تابستان 1378 ، 519 صفحه

- مقاله

1) جدول صلیبی تقویم خورشیدی در تعدیل جلالی ، بولتن علمی انجمن ملی ستاره شناسی ایران ، دفتر همکاریهای علمی و پژوهشی وزارت علوم و آموزش عالی ، جلد 1 ، نشریه 7 ، تهران ، 1354

2) جدول تقاویم ( هجری شمسی - رصد نیمروز ) در تعدیل جلالی ، بولتن انچمن ریاضی ایران ، جلد 8 ، شماره 2 ، تهران ، 1360

3) جدول تقاویم ( ژولین - گریگوری ) بولتن انجمن ریاضی ایران ، جلد 9 ، شماره 1 ، تهران ، 1360

4) جدولهای تطبیق تقاویم ، بولتن انجمن ریاضی ایران ، جلد 9 ، شماره 2 ، تهران ، 1361

5) کبیسه های 500 ساله تقویم شمسی ( با دکتر ایرج ملک پور ) ، نشریه تحقیقاتی فیزیک زمین و فضا ، موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران ، سال 11 ، شماره 1 و 2 ، تهران ، 1361

6) معادله های تقویم هجری شمسی بر پایه توابع کامپیوتری FIX و MOD ، نشریه تحقیقاتی فیزیک زمین و فضا ، موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران ، سال 18 و 19 ، شماره 1 و 2 ، تهران ، 1368 و 1369

7) تعیین نام سال شمسی در دوره 12 ساله حیوانی تقویم ترکی - مغولی ، ماهنامه علمی و فنی دانشمند ، سال 29 ، شماره 8 ، تهران ، آبان 1370

8) برنامه تقویم هجری شمسی ، ماهنامه نجوم ، سال 2 ، شماره 4 ، تهران ، دی 1371

9) اعلام نوروز ایرانی بعنوان روز جهانی کره زمین ، ماهنامه علمی و فنی دانشمند ، سال 31 ، شماره 3 ، تهران ، خرداد 1372

10) جدول تقویم هجری شمسی ، مجله رشد آموزشی ریاضی ، سال 10 ، شماره پیاپی 38 ، تهران ، تابستان 1372

11) خواجه عبدالرحمان خازنی مروزی پیشاهنگ اصلاح تقویم در ایران ، نشریه تحقیقات اسلامی ، نشریه بنیاد دایرة المعارف اسلامی ، سال 8 ، شماره 1 و 2 ، تهران ، 1372

12) تقویم هجری شمسی ، ماهنامه نجوم ، سال 3 ، شماره 11 ، تهران ، امرداد 1373

13) تقویم هجری قمری ، ماهنامه نجوم ، سال 4 ، شماره 1 ، تهران ، مهر 1373

14) تقویم میلادی ، ماهنامه نجوم ، سال 4 ، شماره 4 ، تهران ، دی 1373

15) تقویم روم باستان ، ماهنامه نجوم ، شمال 4 ، شماره 8 و 9 ، تهران ، اردیبهشت و خرداد 1374

16) گاهشماری دوره هخامنشی ، نشریه تحقیقات اسلامی ، بنیاد دایرة المعارف اسلامی ، سال 10 ، شماره 1 و 2 ، تهران ، 1374

17) بررسی نقش مشخصه " سن هلال ماه " در پیش بینی رویت هلال ماههای قمری ( با مهندس محمد باقری و مهندس حسن طارمی راد ) ، برگرفته از دومین گزارش علمی طرح سراسری رویت ماههای قمری برای ایران ، ماهنامه نجوم ، سال 6 ، شماره 3 ، تهران ، آدر 1375

18) بررسی رویت هلال ماه مبارک رمضان 1417 در ایران ( با مهندس محمد باقری و مهندس حسن طارمی راد ) ، روزنامه ایران ، سال 2 ، شماره 566 ، تهران ، 18 دی 1375

19) بررسی رویت هلال ماه شوال 1417 در ایران ( با مهندس محمد باقری و مهندس حسن طارمی راد ) ، روزنامه ایران ، سال 3 ، شماره 592 ، 18 بهمن 1375

20) پیدایش و سیر تحول تقویم هجری شمسی ، وقف - میراث جاویدان ، ویژه تاریخ علم در اسلام و ایران ، سال 4 ، شماره 3 و 4 ، شماره پیاپی 15 و 16 ، تهران ، پاییز و زمستان 1375

21) رکورد را شکستند! ( با مهندس محمد باقری و مهندس حسن طارمی راد ) ، ماهنامه نجوم ، سال 6 ، شماره 10 ، تهران ، تیر 1376

22) دوره تغییرات طول ماه هلالی حقیقی ، فصلنامه علمی - پژوهشی فرهنگ ، ویژه تاریخ علم در ایران و اسلام ، سال 9 و 10 ، شماره پیاپی 20 و 21 ، تهران ، زمستان 1375/ بهار 1376

23) در سراسر ایران هلال ماه مبارک رمضان در شامگاه سه شنبه قابل رویت است ( با مهندس محمد باقری و مهندس حسن طارمی راد ) ، روزنامه ایران ، سال 3 ، شماره 874 ، تهران ، 8 دی 1376

24) دستاوردهای نو در مطالعه نقش مشخصه نجومی سن هلال ماه ، رکوردهای تازه ی استهلال ( با مهندس محمد باقری و مهندس حسن طارمی راد ) ، ماهنامه نجوم ، سال 7 ، شماره 4 و 5 ، تهران ، دی و بهمن 1376

25) بررسی علمی رویت هلال ماه شوال 1418 در ایران ( با مهندس محمد باقری و مهندس حسن طارمی راد ) ، روزنامه ایران ، سال 4 ، شماره 871 ، تهران ، 7 بهمن 1376

26) بررسی علمی رویت هلال ماه رمضان 1419 درایران ( با مهندس محمد باقری و مهندس حسن طارمی راد ) ، روزنامه ایران ، سال 4 ، شماره 1120 ، تهران ، 25 آذر 1377

27) بررسی علمی رویت هلال ماه شوال 1419 در ایران ( با مهندس محمد باقری و مهندس حسن طارمی راد ) ، روزنامه ایران ، سال 4 ، شماره 1144 ، تهران ، 24 دی 1377

28) ابعاد علمی رویت هلال ماه شوال 1419 ( گزارش رویت هلال ماه ، گردهمایی طرح سراسری رویت هلال ماههای قمری برای ایران ) ، ماهنامه کتاب ماه ، سال 1 ، شماره 10 ، تهران ، 30 بهمن 1377

29) هلال رمضان در پیش است ، بررسی علمی گزارشهای رویت هلال ماه رمضان 1419 در ایران و پیش بینی های امسال ، ماهنامه نجوم ، سال 9 ، شماره 2 و 3 ، تهران ، آبان و آذر 1378

30) بررسی علمی رویت هلال ماه رمضان 1420 ، روزنامه ایران ، سال 5 ، شماره 1401 ، تهران ، 18 آذر 1378

31) بررسی علمی رویت هلال ماه شوال 1420 ، روزنامه اطلاعات ، سال 74 ، شماره 21811 ، تهران ، 12 دی 1378

32) دستاوردهای بررسی روش محاسبات تقویم نیمروزی و جدول خیامی ، فصلنامه علمی - پژوهشی فرهنگ ، ویژه بزرگداشت خیام ، سال 12 ، شماره پیاپی 29-32 ، تهران ، بهار - زمستان 1378

33) رقابتهای مسالمت آمیز برای رویت هلال ماه ، ماهنامه نجوم ، سال 9 ، شماره 8 و 9 ، تهران ، اردیبهشت و خرداد 1379

34) بررسی علمی رویت هلال ماه رمضان 1421 در ایران ، ماهنامه نجوم ، سال 10 ، شماره 2 و 3 ، تهران ، آبان و آذر 1379

35) بررسی علمی رویت هلال ماه شوال 1421 ، روزنامه اطلاعات ، سال 75 ، شماره 22091 ، تهران ، 3 دی 1379

36) کارگاه آموزشی و رصدی رویت هلال ماه ( با مهدی دانشیار ، حسن سلطانی و سید محسن قاضی میر سعید ) ماهنامه نجوم ، سال 10 ، شماه 8 و 9 ، تهران ، تیر و امرداد 1380

37) رقابت در رویت هلال ماههای قمری جوان در ایران ، ماهنامه نجوم ، سال 10 ، شماره 11 ، تهران ، مهر 1380

38) بررسی علمی رویت هلال ماه رمضان در ایران ، روزنامه اطلاعات ، سال 76 ، شماره 22344 ، تهران ، 23 ابان 1380

39) بررسی علمی رویت هلال ماه شوال 1422 در ایران ، روزنامه ازاطلاعات ، سال 76 ، شماره 22367 ، تهران ، 20 آذر 1380

40) بررسی علمی رویت هلال رمضان 1423 در ایران ، روزنامه اطلاعات ، سال 77 ، شماره 22622 ، تهران ، 13 آبان 1381

41) بررسی علمی رویت هلال رمضان 1424 در ایران ( با علیرضا بوژمهرانی و سید محسن قاضی میر سعید ) ، ضمیمه روزنامه اطلاعات ، سال 78 ، شماره 22901 ، تهران ، 30 مهر 1382

- گزارش علمی

1) تقویم تطبیقی 1500 ساله هجری شمسی و هجری قمری قراردادی ( با دکتر ایرج ملک پور ) ، گزارش علمی شماره 74 ، موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران ، 1370

2) گزارش رویت هلال ماههای 1415 هجری قمری ( با مهندس محمد باقری و مهندس حسن طارمی راد ) ، گزارش علمی شماره 1 ، بنیاد دایرة المعارف اسلامی ، تهران ، 1374

3) قبله در ایران ( با دکتر ایرج ملک پور ) گزارش علمی شماره 79 ، موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران ، 1375

4) گزارش رویت هلال ماههای 1416 هجری قمری ( با مهندس محمد باقری و مهندس حسن طارمی راد ) ، گزارش علمی شماره 2 ، بنیاد دایرة المعارف اسلامی ، تهران ، 1375

5) گزارش رویت هلال ماههای 1417 هجری قمری ( با مهندس محمد باقری و مهندس حسن طارمی راد ) ، گزارش علمی شماره 3 ، بنیاد دایرة المعارف اسلامی ، تهران ، 1376

6) گزارش رویت هلال ماههای 1418 هجری قمری ( با مهندس محمد باقری و مهندس حسن طارمی راد ) ، گزارش علمی شماره 4 ، بنیاد دایرة المعارف اسلامی ، تهران ، 1377

7) تقویم هجری شمسی ، گزارش علمی شماره 1 ، انجمن اختروش ایران ، اصفهان ، 1381

8) بررسی تغییرات لحظه غروب خورشید در پهنه ایران ، مرکز نجوم آستان مقدس حضرت عبدالعظیم (ع) ، شهر ری - تهران ، 1382

- سخنرانی

1) آشتی با تقویم هجری شمسی ، انجمن آماتوری ستاره شناسی دانشجویان تهران ، فرهنگسرای بهمن ، تهران ، 12 امرداد 1373

2) سیر تحول گاهشماری در ایران از دوره پیشدادی تا دوره اشکانی ، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی ، پژوهشکده تاریخ و فلسفه علم ، تهران ، 6 خرداد 1374

3) مروری بر تاریخ هجری شمسی ، دفتر نشر تاریخ ایران ، تهران ، 20 شهریور 1374

4) آشنایی با تقویم ایران ، دبیرستان فضیلت ، آموزش و پرورش منطقه3 ، تهران ، 21 بهمن 1376

5) روش علمی برای استخراج تقویم هجری قمری ، تماشاگه زمان ، تهران ، 16 آذر 1378

6) روش علمی برای پیش بینی رویت هلال ماه ، دبیرستان فضیلت ، آموزش و پرورش منطقه 3 ، تهران ، 16 بهمن 1378

7) تاریخچه پیدایی و سیر تحول تقویم هجری شمسی در ایران ، تماشاگه زمان ، تهران ، 24 فروردین 1379

8) بررسی علمی رویت هلال ماه رمضان و شوال 1421 در ایران ، تماشاگه زمان ، تهران ، 2 آذر 1379

9) بررسی علمی رویت هلال ماه شوال 1421 ، امور انجمنهای علمی - دانشجوئی ، دانشگاه الزهراء (س) ، تهران ، 5 دی 1379

10) آشنائی با معادلات و جداول تقویم هجری شمسی ، مرکز علوم و ستاره شناسی تهران ، 14 دی 1379

11) پیدایش و سیر تحول تقویم هجری شمسی در ایران و آشنائی با معادلات تقویم هجری شمسی ، دبیرستان امیدوارن ، تهران ، 13 اردیبهست 1380

12) معادلات و جدول تقویم هجری قراردادی ، مرکز نجوم آستان مقدس حضرت عبدالعظیم (ع) ، شهر ری - تهران ، 20 اردیبهشت 1380

13) پیدایی و سیر تحول تقویم هجری شمسی در ایران ، انجمن علمی - دانشجویی تاریخ تمدن دانشگاه الزهراء ، تهران ، 26 اردیبهشت 1380

14) مدل سازی ریاضی برای طراحی معادلات و جداول تقویم هجری شمسی ، گروه نجوم کانون علمی فرهنگسری ورزش ، تهران ، 21 شهوریور 1380

15) روش علمی برای پیش بینی رویت هلال ماه ، کانون نجوم کانونهای علمی فرهنگسرای دانشجو ، تهران ، 20 آذر 1380

16) بررسی علمی رویت هلال ماه شوال 1422 ، گروه نجوم کانون علمی فرهنگسرای ورزش ، تهران ، 21 آذر 1380

17) مدل سازی ریاضی تقویم هجری قمری قراردادی ، پژوهشکده تاریخ علم دانشگاه تهران ، 24 دی 1380

18) تقویم هجری شمسی دقیقترین تقویم جهان ، مرکز نجوم آستان مقدس حضرت عبدالعظیم (ع) ، شهر ری- تهران ، 28 اردیبهشت 1381

19) پیدایی و سیر تحول تقویم هجری شمسی در ایران ، کانون نجوم کانونهای علمی فرهنگسرای مدرسه ، تهران ، 29 اردیبهشت 1381

20) بررسی علمی رویت هلال ماه رمضان و شوال 1423 در ایران ، مرکز نجوم آستان مقدس حضرت عبدالعظیم (ع) ، شهر ری- تهران ، 12 آبان 1381

21) بررسی علمی رویت هلال ماه شوال 1423 در جهان ، دانشگاه مذاهب اسلامی ، تهران ، 9 آذر 1381

22) بررسی علمی رویت هلال ماه شوال 1423 در جهان ، مرکز آموزشی ممتاز حنّان ، تهران ، 11 آذر 1381

23) پیدایی و سیر تحول تقویم هجری شمسی در ایران ، دبیرستان فضیلت ، آموزش و پرورش منطقه 3 ، تهران ، 16 بهمن 1381

24) پیدایی و سیر تحول تقویم هجری شمسی در ایران و محاسبه لحظه تحویل سال 1382 هجری شمسی ، انجمن علمی - دانشجویی فیزیک دانشگاه الزهراء (س) ، تهران ، 20 اسفند 1381

- تدریس در دوره آموزشی

1) روش علمی برای استخراج تقویم هجری قمری ، اولین دوره آموزشی رویت هلال ماه ، انجمن نجوم ایران با همکاری دانشگاه خواجه نصیرالدین طوسی ، تهران ، بهمن 1379

2) روش علمی برای پیش بینی رویت هلال ماه ، نکات ایمنی برای رصدگران ، انتخاب رصدگاه مناسب و تجربیات رصدی برای رویت هلال ماه ، دومین دوره آموزشی - تخصصی رویت هلال ماه در ایران ، کانون فارغ التحصیلان دانشگاه آزاد اسلامی ، مشهد ، امرداد 1380

3) روش علمی برای پیش بینی رویت هلال ماه ، سومین دوره آموزشی - تخصصی رویت هلال ماه در ایران ، انجمن نجوم ثاقب با همکاری دانشگاه گیلان ، رشت ، آبان 1380

4) روش علمی برای پیش بینی رویت هلال ماه و کارگاههای علمی و عملی رویت هلال ماه رجب 1423 ، چهارمین دوره آموزشی - تخصصی رویت هلال ماه در ایران ، مرکز نجوم آستان مقدس حضرت عبدالعظیم (ع) ، شهر ری - تهران ، امرداد 1381

5) روش علمی برای پیش بینی رویت هلال ماه در ایران ، پنجمین دوره آموزشی - تخصصی رویت هلال ماه در ایران ، انجمن نجوم آماتوری دانشگاه آزاد اسلامی ، شیراز ، امرداد 1382

- تدریس در کارگاه آموزشی

1) روش علمی برای پیش بینی رویت هلال ماه و روش عملی برای رویت هلال ماه ، مرکز نجوم آستان مقدس حضرت عبدالعظیم (ع) ، شهر ری - تهران ، 1 تیر 1380

2) مدل سازی ریاضی برای استخراج تقویم هجری شمسی ، شاخه آماتوری انجمن نجوم ایران ، تهران ، 1 اسفند 1380

3) نکات ایمنی برای رصدگران رویت هلال ماههای قمری جوان ، مرکز نجوم آستان مقدس حضرت عبدالعظیم (ع) ، شهر ری - تهران ، 20 تیر 1381

4) استخراج تقویمهای هجری شمسی ، هجری قمری و میلادی ، مرکز نجوم شباهنگ ، کانون فارغ التحصیلان دانشگاه آزاد اسلامی ، مشهد ، 16 امرداد 1381

5) استخراج تقویمهای هجری شمسی ، هجری قمری و میلادی ، کانون نجوم فرهنگسرای جوان ، تهران ، 18 شهریور 1381

6) استخراج تقویمهای هجری شمسی ، هجری قمری و میلادی ، مرکز نجوم آستان مقدس حضرت عبدالعظیم (ع) ، شهر ری - تهران ، 28 شهریور 1381

7) استخراج تقویمهای هجری شمسی ، هجری قمری و میلادی ، مرکز مطالعات و پژوهشهای فلکی - نجومی ، قم ، 3 آبان 1381

8) استخراج تقویمهای هجری شمسی ، هجری قمری و میلادی ، مرکز نجوم آستان مقدس حضرت عبدالعظیم (ع) ، شهر ری - تهران ، 9 اسفند 1381

9) استخراج تقویمهای هجری شمسی ، هجری قمری و میلادی ، گروه فیزیک دانشگاه زنجان با همکاری انجمن نجوم ایران ، زنجان ، 4 اردیبهشت 1382

10) محاسبه لحظه های طلوع و غروب خورشید ، ظهر حقیقی و نیمه شب در پهنه ی ایران ، مرکز نجوم آستان مقدس حضرت عبدالعظیم (ع) ، شهر ری - تهران ، 26 اردیبهشت 1382

11) پیدایی و سیر تحول تقویم هجری شمسی در ایران ، شاخه آماتوری انجمن نجوم ایران ، تهران ، 25 تیر 1382

12) تبدیل تقویم هجری قمری قراردادی به تقویم هجری شمسی ، مرکز نجوم آستان مقدس حضرت عبدالعظیم (ع) ، شهر ری - تهران ، 17 امرداد 1382

13) آشنایی با تقویمهای هجری قمری قراردادی و هجری شمسی - تبدیل تقویم هجری قمری قراردادی به تقویم هجری شمسی ، مرکز نجوم شباهنگ ، کانون فارغ التحصیلان دانشگاه آزاد اسلامی ، مشهد ، 22 امرداد 1382

14) آشنایی با تقویم هجری شمسی ، شاخه آماتوری انجمن نجوم ایران ، تهران ، 29 امرداد 1382

15) معادلات تقویم هجری شمسی ، شاخه آماتوری انجمن نجوم ایران ، تهران ، 26 شهریور 1382