منادله

  چه خاطراتی که از منادله ها در جریان پروژه ها ندارم! نه اشتباه ننوشتم، منظورم دقیقاً منادله بود، هر چند که به گوش بسیاری، این واژه ای اشتباه است. در طی جلسات هدایتی پروژه وقتی طرفین روبروی هم قرار می گرفتند، به جای اینکه راجع به "آنچه که باید انجام می شده"، در مقابل "آنچه که انجام شده" (در اصطلاح پروژه کارها مقایسه بین Plan و Actual) صحبت کنند، راجع به "درد دل ها" بحث می کردند. برای همین جلسه ای که باید صرف بیان نظرات طرفین می گردید به جلسه ای پیرامون درد دل های طرفین تبدیل می شد. برای همین اسم این جلسات را منادله گذاشتیم؛ یعنی به جای "نظر" بهتر است از "دل" بگوییم. اصلاً مثل اینکه واقعاً ما در اوک تافته ای جدابافته هستیم، چرا که "منادله" را درک نمی کنیم و به سادگی گیچ می شویم؛ در حالی که این فرهنگ غالب در جامعه ما محسوب می شود. به هیچ عنوان مهم نیست که چه باید انجام می دادی، شاید هم هیچوقت نگفته باشی که چه می خواهی انجام دهی، اما تا می توانی درد دل کن، بدین ترتیب شنوندگان نسبت به موضع شما (این همه پرانتز، چون نمی شود یک راست به اصل مطلب بپردازیم، آخر اسم بردن از واژه "موضع" نیز به نوبه خود خیلی خنده دار است ) بیشتر احساس همدردی می کنند. چه بسا که در حین ابراز درد دل ها بسیاری از عقده ها نیز سر باز کنند و روح شنوندگان نیز آرام گیرد.
باز یادم می آید که گروهی از پیمانکاران علیه ما "ادعا" داشتند. هر چه به ایشان گوشزد می کردیم که ادعای شما باید تفاوت بین آنچه توافق کرده ایم با آنچه انجام داده ایم باشد، باز هم به سراغ مجموعه جفاهایی می رفتند که در طی پروژه بر سرشان آمده بود، آن هم جفاهایی که خود تشخیص می دادند. من این نگرش، یعنی مجالس منادله را، در دانشگاه دیدم، در پروژه ها دیدم، در جلسات خانوادگی دیدم، در جلسات مذاکره بین کاری دیدم، و چند شب پیش هم دیدم. مثل اینکه تئوری اندازه گیری (Measure Theory)، تلاش بشریت، من جمله دانشمندان ایرانی، برای اندازه گیری و مهندسیِ اقلام و اعمال، هیچ جایگاهی نزد امروز ایران ندارد. بخوانیم "وَ وَضَعَ المیزان" ولی بدون میزان، بدون خط کش، بدون Measure برای تحقیر یکدیگر از روش هایی استعانت بجوییم که در فرهنگ خود ما نیز قباحت دارد.
مناظره فرمول ساده ای دارد:

 مهندسی و مدیریت ساخت  (ICEMA)  Construction Engineering Management

    توافق چه بوده است؟
    عملکرد چه بوده است؟
    اختلاف توافق و عملکرد چقدر است؟
    روش آنالیز اختلاف کدام است؟

باور کنید که اجرای این روش نیازی به مدرک دکتری ندارد، مهندس هم باشید کافی است، اما حیف از اینکه مهندس و دکتر راضی به اجرای مناظره نمی شوند و روش های منادله را بیشتر می پسندند.